Anansi Çocukları ~ Neil Gaiman

Neil Gaiman'ın bütün yazdıklarını bir çırpıda bitirmenin kötü tarafı budur işte: Ona aç kalırsınız. Yeni birkaç satır okuyabilmek için hayli beklemek zorunda kalırsınız. Anansi Çocukları işte bu açlığı bastıran bir aperatif oldu.

İthaki ile olan görüşmelerimizde ben ve sevgili Kitap Hayvanı türdeşim önce Şubat, sonra Mart-Mayıs arası cevaplarını alıp dururken beklemekten helâk olduk; ama gecikmeyle de olsa sonunda elimizde ya Anansi Çocukları, yeter!

Kitap, Amerikan Tanrıları'ndan da hatırlayacağınız Bay Nancy'nin hayatına odaklanan bir kitap. Gaiman bu karakteri Amerikan Tanrıları'nda bırakmayı istememiş olacak. Anansi Çocukları'nda da geçtiği gibi: Başlangıçta bütün öyküler Kaplan'a aitti. Ancak Örümcek nice hile ve kurnazlıkla öyküleri onun elinden almayı başardı. Artık tüm öyküler Örümcek'in öyküleri.

***

Şişko Charlie kendi hâlinde yaşayan, küçüklüğünden beri babası yüzünden utanmaktan ve yerin dibine geçmekten dolayı her zaman bir şeyler için, "Özür dilerim," demeyi âdet hâline getirmiş, nişanlısı Rosie ve onun tuhaf ve huysuz annesiyle rutin ve durağan bir yaşamı olan, ünlü insanların finansal işleriyle ilgilenilen bir ajansta hemen hemen iki yıldır çalışmayı başarabilmiş biri. Aslında "Şişko Charlie" olarak anılmak yerine Charles Nancy'yi tercih ediyor elbette ama babasının taktığı lakaplar asla akıldan çıkmaz; ve herkesin ağzına öyle yerleşir. İşte bir utanç daha.

Charlie evlilik arifesinde Rosie ile planlar yaparken Rosie ona düğüne babasını da çağırması gerektiğini söyler. Bu, herkese iyilik yapma meraklısı küçük Rosie ile Şişko Charlie arasında tartışmalara sebep olur; çünkü Şişko Charlie utanç verici durumlarda kaldığı bütün anılarına bir yenisini daha eklemek istemez. Ama sonunda Rosie onu ikna eder.

Charlie babasını düğüne davet etmek için onunla iletişime geçmeye çalışırken eski komşuları Bayan Higgler'a ulaşır ve babasının öldüğünü, cenazesi için onun da kendisine haber vermek için numarasını aradığını öğrenir.

Cenaze için İngiltere'den Amerika'ya giden Şişko Charlie, Bayan Higgler'la olan bir konuşmasında babasının bir Tanrı (Anansi) olduğunu ve de bir kardeşi olduğunu ve ona ihtiyaç duyduğunda bunu bir örümceğe söylemesi gerektiğini bildirir. Charlie bunu çok saçma ve olması imkânsız bulsa da  eve döndükten sonra küvetinde bulduğu bir örümceğe eğer bir kardeşi varsa gelmesini istediğini söyler. Şişko Charlie'nin hayatı da işte böyle altüst olur.Sıçtı Nuri bez getir.

***

Eğer babanız bir tanrıysa sizde de sizi ucundan kıyısından tanrı yapacak özellikler bulunur; fakat bu özelliklerin tamamı -Şişko Charlie'ye ne yazık ki- Örümcek'te. Sevgili kardeşi Örümcek, Şişko Charlie'nin hayatına bir anda giriverir. Şişko Charlie daha onu doğru dürüst tanıyamadan Örümcek onun evine yerleşir, nişanlısını, "Ben Şişko Charlie'yim," diyerek elinden alır, patronu Grahame Coats'un yaptığı yasadışı para aktarımlarını bildiğini Coats'a sezdirir. Örümcek'in ağzından çıkanlar hayli ikna edicidir. "Ben Şişko Charlie'yim," dediğinde artık kimse onların birbirlerine hiç benzemediklerini bile fark etmez. Bu yüzden Rosie asıl âşık olduğu kişinin Örümcek olduğunu da fark etmez. Coats'un intikamı da gerçek Şişko Charlie'nin başına patlayacaktır.

Şişko Charlie bütün bu olanlara artık katlanamaz ve dünyanın başlangıcındaki o yere giderek Kuş Kadın'la bir anlaşma yapar: Örümcek'in hayatından yeniden çıkıp gitmesi karşılığında ona Anansi soyunu verdiğini söyler.

Verdiği söz sayesinde Örümcek Kaplan'a yem olmak üzeredir. Kuş Kadın, Kaplan'ın Nancy'den intikamını alabilmesi için Kaplan'a Anansi'nin oğlunu verir.

Şişko Charlie Kuş Kadın'dan yardım isterken bu kadar büyük bir şey istememiştir. Bu nedenle şimdi, kendisinde var olduğunu bile bilmediği yetenekleri ve öz güveniyle kardeşini kurtarması gerekir.

Şişko Charlie Bayan Dunwiddy ölmek üzereyken bir kez daha kendisini Amerika'da bulduğunda Örümcek'in aslında kardeşi olmadığını öğrenir. Bayan Dunwiddy küçükken yaptığı yaramazlıklar yüzünden Charlie'ye nasıl bir ceza vermiştir? Şımarık, öz güvenli, çekici olma özellikleri Örümcek'e aitken Şişko Charlie'nin payına onu "ezik" yapan diğer her şey nasıl kalmıştır? İki kardeş birbirlerine niçin hiç benzemez?

Kaplan Örümcek'in icabına bakmadan önce Şişko Charlie'nin sahne korkusunu yenip söylemesi gereken şarkılar ve yapabileceklerine inanmasını sağlayacak bir öz güvene ihtiyacı vardır.

***

Küçük; lâkin benim her karşılaştığımda gözümü tırmalayan bir şeyden bahsetmek istiyorum. Gaiman'a değil, çevirmene bir eleştiri:

Yabancı bir kitap dilimize çevrildiğinde, efendim, "Oh, God!" "Allah'ım!" diye çevrilmez. Kitabın satırlarında "Allah korusun," yer almaz. "İnşallah" da öyle. Kitabı dilimize adapte edeceğim derken absürdlükte çığır açmaya gerek yok.